Bij 28 weken start het derde trimester: je baby weegt rond de kilo, oefent met ademhalen, maakt een hersenspurt en laat zich voelen met krachtigere schopjes en hikjes, terwijl de ligging nog kan wisselen. Jij kunt meer last hebben van harde buiken, maagzuur, rug- en bekkenpijn en onrustige nachten. In deze fase lees je welke controles en prikken aan bod komen (bloeddruk, ijzer, suikertest, anti-D, vaccinaties), wanneer je direct moet bellen en krijg je praktische tips voor voeding, beweging, zijligging en voorbereiding zodat je met meer rust en vertrouwen verder gaat.
Je baby bij 28 weken: groei en ontwikkeling
Rond 28 weken is je baby flink gegroeid: ongeveer 35 tot 38 centimeter lang en rond de kilo, vergelijkbaar met een grote aubergine. De hersenen maken nu een groeispurt door en krijgen meer groeven en windingen, wat belangrijk is voor leren en geheugen later. De longen rijpen verder en maken steeds meer surfactant aan, een stofje dat de longblaasjes open houdt na de geboorte; daardoor oefent je baby met ritmische ademhalingsbewegingen in de buik. Ook het slaapritme wordt duidelijker met periodes van diepe slaap en actieve REM-slaap, waarin je soms snelle oogbewegingen zou kunnen zien tijdens een echo. De ogen zijn open, de wenkbrauwen en wimpers zijn gevormd en je baby reageert op licht, geluid en jouw stem.
Bewegingen worden krachtiger en gerichter: je voelt schopjes, draaiingen en vaak ook hikjes door rijpend middenrif; bij “baby 28 weken” horen regelmatige bewegingen op de dag. De huid is nog bedekt met vernix (het witte vettige laagje) en lanugo (donshaartjes), terwijl er steeds meer vet onder de huid wordt opgeslagen voor warmte na de geboorte. De ligging kan nog wisselen tussen hoofd- en stuitligging, want er is nog ruimte om te draaien. De zuig- en slikreflexen worden sterker, wat helpt bij het drinken straks. Al met al is week 28 een mijlpaal: je baby is levensvatbaarder dan eerder en ontwikkelt zich zichtbaar en voelbaar elke dag.
Baby 28 weken: grootte, gewicht, bewegingen en ligging
Rond 28 weken is je baby ongeveer 35 tot 38 centimeter lang en weegt hij grofweg 1 tot 1,2 kilo. Je voelt nu duidelijker en krachtiger bewegingen: schopjes, trappeltjes, rollen en vaak ook ritmische hikjes doordat het middenrif traint. Veel baby’s hebben een dag-nachtritme waarbij de activiteit toeneemt zodra jij ontspant, bijvoorbeeld ‘s avonds op de bank. Bewegingen horen dagelijks merkbaar te zijn, al kan de intensiteit wisselen door je houding, drukte of de positie van de placenta.
De ligging is nog veranderlijk: hoofdligging en stuitligging wisselen geregeld en soms ligt je baby dwars, omdat er nog genoeg ruimte is om te draaien. In de komende weken draaien de meeste baby’s vanzelf met het hoofd naar beneden, klaar voor de laatste fase.
Longrijping, hersengroei en slaapritme
Rond 28 weken rijpen de longen snel. Je baby maakt steeds meer surfactant, een beschermend laagje dat de longblaasjes open houdt na de geboorte. Hij oefent met ritmische ademhalingsbewegingen en de bloedvaten in de longen verfijnen, maar volledige longrijpheid komt pas later. De hersenen maken tegelijk een groeispurt: de schors krijgt duidelijkere groeven, zenuwverbindingen nemen razendsnel toe en zintuigen zoals horen en zien worden scherper.
Daardoor reageert je baby op fel licht en op jouw stem. Het slaapritme wordt herkenbaarder met afwisselend rustige slaap en actieve REM-slaap, waarin extra bewegingen en soms hikjes voorkomen. Je eigen dag-nachtritme, hormonen zoals melatonine en jouw activiteit sturen dit mee, waardoor je je baby vaak juist voelt bewegen zodra jij gaat zitten of liggen.
[TIP] Tip: Vanaf 28 weken: let op kindsbewegingen; bij twijfel direct je verloskundige bellen.
28 weken zwanger: dit gebeurt er in je lichaam
Je zit aan de start van het derde trimester en je lichaam schakelt een tandje bij. Je baarmoeder reikt ruim boven je navel, waardoor je sneller buiten adem bent en soms last hebt van maagzuur doordat je maag omhoog wordt gedrukt. Je bloedvolume is toegenomen, je hart pompt harder en je kunt duizelig zijn als je te snel opstaat. De banden rond je buik en bekken worden elastischer door het hormoon relaxine, wat bekkenpijn of lage rugklachten kan geven; je bekkenbodem vangt steeds meer gewicht op.
Je voelt vaak harde buiken, de zogeheten oefenweeën: kort, onregelmatig en wegtrekkend in rust. Je borsten bereiden zich voor en kunnen al wat colostrum lekken. Ook typische klachten als vocht vasthouden in enkels en handen, spataderen, aambeien, kramp of rusteloze benen en vaker moeten plassen komen nu vaker voor. Je huid kan jeuken of striae laten zien. Slaap wordt soms onrustiger door je grotere buik en een actieve baby, terwijl je energie schommelt en je concentratie even minder kan zijn.
Lichamelijke veranderingen en klachten: buik, gewicht en bekkenbodem
Rond 28 weken groeit je buik sneller en reikt je baarmoeder ruim boven je navel, waardoor je je voller voelt en sneller buiten adem kunt zijn. Je huid rekt mee, wat jeuk en soms striae kan geven, en je navel kan wat naar buiten komen. Door de uitzetting van de rechte buikspieren ontstaat vaak een lichte diastase, een spleetje tussen de buikspieren dat meestal na de bevalling herstelt.
Je gewicht neemt gestaag toe door je baby, placenta, vruchtwater, extra bloed en vocht. Je bekkenbodem krijgt meer druk te verwerken, met klachten als vaker moeten plassen, kleine scheutjes urine bij hoesten of lachen, een zwaar gevoel in het bekken of pijn rond schaambeen en stuit. Ook aambeien en spataderen kunnen nu opspelen.
Start derde trimester: wat je kunt verwachten
Met 28 weken start het derde trimester en merk je vaak dat alles een tandje zwaarder voelt. Je buik groeit sneller, waardoor je sneller buiten adem bent, meer last kunt hebben van maagzuur en vaker moet plassen. Harde buiken (oefenweeën) komen regelmatiger voor en trekken meestal weg met rust en voldoende drinken. Rug- en bekkenklachten kunnen toenemen door het extra gewicht en soepelere banden, en je kunt meer vocht vasthouden in voeten en handen.
Slapen wordt soms lastiger door je buik en een actieve baby, waardoor je overdag vermoeider bent. Je merkt misschien nesteldrang en de behoefte om spullen te regelen voor de baby. Afspraken bij je verloskundige of gynaecoloog worden de komende weken geleidelijk wat frequenter, zodat jij en je baby goed gevolgd blijven.
[TIP] Tip: Let op kindsbewegingen; bij minder contacteer je verloskundige.
Controles rond 28 weken en wanneer je belt
Rond 28 weken zwanger worden je controles belangrijker en vaak iets frequenter. Je verloskundige of gynaecoloog checkt je bloeddruk, luistert naar de hartslag van je baby, voelt aan je buik om groei en ligging in te schatten en bespreekt je klachten. Er kan bloedonderzoek zijn naar onder andere ijzer (hemoglobine) en soms een glucoseonderzoek (suikertest), afhankelijk van je risico’s of lokale richtlijnen. Als je rhesusnegatief bent, wordt rond deze periode je rhesusstatus en antistoffen gecontroleerd en plan je zo nodig een anti-D-injectie.
Vaccinaties komen ook ter sprake: heb je de kinkhoestprik (22-wekenprik) al gehad en is het griepseizoen, dan kan de griepprik aangeraden worden. Soms wordt een groeiecho gepland als groei of ligging extra aandacht vraagt. Bel direct als je je baby duidelijk minder of niet voelt bewegen, bij vaginaal bloedverlies, helder vruchtwaterverlies, regelmatige pijnlijke harde buiken of weeën, hevige hoofdpijn met sterretjes zien, pijn boven in de buik, plots veel vocht vasthouden, of koorts boven 38 graden. Twijfel je? Bel dan ook; je gevoel telt.
Controles en tests: suikertest, bloeddruk, bloedwaarden, rhesus/ANTI-D en vaccinaties
Onderstaande vergelijking laat de belangrijkste controles en tests rond 28 weken zwangerschap zien: wanneer ze plaatsvinden, waarom ze worden gedaan en wat er gebeurt bij een afwijkende uitslag.
| Onderzoek/test | Doel | Moment rond 28 weken | Actie bij afwijking/uitkomst |
|---|---|---|---|
| Suikertest (OGTT) | Opsporen van zwangerschapsdiabetes door nuchtere en postprandiale glucosewaarden te meten. | Screening/diagnose meestal tussen 24-28 weken (op indicatie ook later). | Bij verhoogde waarden: dieet- en leefstijladvies, glucosecontroles, zo nodig medicatie (bijv. insuline/metformine) en extra zwangerschapscontroles/groeiecho’s. |
| Bloeddrukmeting | Vroegtijdig opsporen van zwangerschapshypertensie en (pre-)eclampsie. | Bij elke controle; rond week 28 extra alert. Streefwaarde doorgaans <140/90 mmHg. | Bij 140/90 of klachten (hoofdpijn, sterretjes, bovenbuikpijn): urine op eiwit, bloedonderzoek, zo nodig thuismetingen/medicatie, en verwijzing voor verdere beoordeling. |
| Bloedwaarden (Hb/ijzer) | Opsporen van bloedarmoede; soms ook ferritine ter beoordeling van ijzervoorraden. | Vaak rond 27-30 weken herhaald. | Bij anemie: ijzersuppletie en voedingsadvies; bij ernstige of therapieresistente anemie aanvullend onderzoek of (IV-)ijzer. |
| Rhesus/ANTI-D | Voorkómen van rhesusimmunisatie en opsporen van irregulaire antistoffen. | Bij RhD-negatieve zwangeren: rond 27-28 weken Anti-D als de baby RhD-positief is; antistofscreening volgens protocol. | Bij aanwezigheid van antistoffen: verwijzing naar specialist, extra echo’s/Dopplers; na bloedverlies of ingrepen extra Anti-D volgens richtlijn. |
| Vaccinaties (kinkhoest, griep, COVID-19) | Bescherming van moeder en pasgeborene tegen ernstige infecties. | Kinkhoest: ideaal bij 22 weken, kan tot 32 weken (dus rond 28 weken nog mogelijk); griepprik in het griepseizoen; COVID-19 volgens actuele richtlijnen. | Plan vaccinatie(s) als nog niet ontvangen; overleg bij koorts/acute ziekte of eerdere allergische reactie. |
Belangrijkste punten: rond week 28 staan het opsporen van diabetes en hypertensie, het checken van je bloedwaarden, het rhesusbeleid en het afronden van vaccinaties centraal. Zo verklein je risico’s voor jou en je baby in het derde trimester.
Rond 28 weken krijg je vaak een mix van checks en zo nodig extra tests. Je bloeddruk wordt bij elke afspraak gemeten om hoge bloeddruk of tekenen van pre-eclampsie op tijd te spotten. In je bloed wordt meestal gekeken naar hemoglobine en soms ferritine, zodat bloedarmoede snel behandeld kan worden. De suikertest valt vaak tussen 24 en 28 weken en wordt gedaan als je risicofactoren hebt of als er signalen zijn van zwangerschapsdiabetes.
Ben je rhesusnegatief, dan wordt je rhesusstatus en de rhesus van je baby bepaald en plan je, als dat nodig is, een anti-D-injectie om antistoffen te voorkomen. Vaccinaties komen ook aan bod: heb je de 22-wekenprik tegen kinkhoest nog niet gehaald, dan is dit hét moment; in het griepseizoen kan de griepprik worden aangeraden.
Wanneer direct contact opnemen met je verloskundige of gynaecoloog
Rond 28 weken is het belangrijk alert te zijn op signalen die niet kunnen wachten. Neem in de volgende situaties direct contact op met je verloskundige of gynaecoloog.
- Je voelt je baby duidelijk minder of helemaal niet bewegen dan je gewend bent.
- Vaginaal bloedverlies.
- Vermoeden van vruchtwaterverlies: een aanhoudende, heldere stroom of herhaaldelijk een natte onderbroek.
- Regelmatige, pijnlijke harde buiken of rugpijn die niet wegtrekken (mogelijk vroegtijdige weeën).
Twijfel je of maak je je zorgen? Bel dan altijd; jouw gevoel telt. Wacht niet af.
[TIP] Tip: Plan 28-wekencontrole; bel direct bij minder beweging, bloedverlies of aanhoudende pijn.
Praktische tips voor week 28
Week 28 vraagt om slimme, haalbare gewoontes die je energie geven en klachten beperken. Met deze praktische tips maak je het jezelf een stuk makkelijker.
- Voeding, vitaminen en voldoende drinken: eet regelmatig kleine, voedzame maaltijden met veel vezels, eiwitten en ijzerrijke keuzes; drink de hele dag door water en neem je prenatale vitamines volgens advies van je verloskundige of gynaecoloog. Handige snacks: fruit, (plantaardige) yoghurt, noten en volkoren crackers.
- Beweging, slaaphouding en rust: beweeg dagelijks rustig (wandelen, zwemmen, zwangerschapsyoga) en wissel inspanning af met korte rustmomenten. Slaap bij voorkeur op je zij met een kussen tussen je knieën en onder je buik; oefen je bekkenbodem, gebruik zo nodig een buik- of bekkenband, en leg je benen regelmatig hoog of draag steunkousen bij zware benen. Plan elke dag een rustig moment om de bewegingen van je baby te voelen.
- Werken, verlof en voorbereiding op de bevalling: check je verlofregeling en maak tijdig afspraken met je werkgever over aanpassingen en overdracht; plan pauzes in je werkdag. Begin met je geboortewensen (bevalplan), oriënteer je op een (online) cursus en maak een lijstje voor je vluchtkoffer en praktische spullen voor de kraamtijd.
Kies wat bij jou past en bouw het stap voor stap in je dag. Twijfel je over supplementen of heb je aanhoudende klachten, overleg dan met je verloskundige of gynaecoloog.
Voeding, vitaminen en voldoende drinken
Rond 28 weken voelt goed eten en drinken meteen verschil. Kies voor regelmatige, kleine maaltijden met veel vezels, eiwitten en gezonde vetten om je energie stabiel te houden en maagzuur te temperen. Drink 1,5 tot 2 liter water verspreid over de dag; extra bij warm weer of als je sport. Dagelijks 10 microgram vitamine D blijft belangrijk, en een prenatale multivitamine kan een handige aanvulling zijn als je niet altijd alles binnenkrijgt.
IJzer heb je vooral nodig als je bloedwaarden dat laten zien; combineer ijzerrijke voeding met vitamine C voor een betere opname. Zorg voor voldoende jodium via brood en zuivel, beperk cafeïne tot ongeveer 200 mg per dag en laat alcohol staan. Vermijd rauw vlees en rauwmelkse kazen voor je en je baby’s veiligheid.
Beweging, slaaphouding en rust
Dagelijks bewegen houdt je fit en helpt tegen rug- en bekkenklachten. Kies voor lage-impact zoals wandelen, zwemmen of rustig fietsen en hanteer de praattest: je moet nog makkelijk kunnen praten tijdens het bewegen. Oefen je bekkenbodem en core lichtjes en vermijd contactsporten of sprongen die pijn geven. Voor slaap is zijligging, liefst links, het prettigst omdat het de doorbloeding ondersteunt; leg een kussen tussen je knieën, onder je buik en desnoods in je rug zodat je niet terugrolt.
Probeer lang plat op je rug liggen te vermijden. Bouw een vaste avondroutine in, beperk schermen en cafeïne later op de dag en neem overdag korte rustmomenten met je benen wat hoger. Merk je harde buiken of pijn, las dan pauze in en verlaag je tempo.
Werken, verlof en voorbereiding op de bevalling
Rond 28 weken is het slim om je werkbelasting onder de loep te nemen: plan pauzes, wissel zitten en staan af, vraag om ergonomische aanpassingen en kijk of thuiswerk of korter reizen kan. Bespreek op tijd je verlof: in Nederland kun je meestal 6 tot 4 weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof en heb je minimaal 10 weken bevallingsverlof; in België duurt moederschapsverlof doorgaans 15 weken, met maximaal 6 weken prenataal en 9 weken postnataal.
Check de precieze regels bij je werkgever of verzekeraar. Bereid je bevalling praktisch voor met een geboorteplan, een beval- of ziekenhuis tas, geboortecursus, kraamzorg of postpartum hulp, een geïnstalleerde autostoel en afspraken over de rol van je partner of geboorteteam, zodat je straks met rust en focus kunt starten.
Veelgestelde vragen over 28 weken zwanger
Wat is het belangrijkste om te weten over 28 weken zwanger?
Je start het derde trimester. Je baby weegt circa 1,1 kg en is 35-38 cm, beweegt en hikt. Longen en hersenen rijpen. Jij merkt meer buiklast en kortademigheid. Let op controles, bewegingen, en alarmsignalen.
Hoe begin je het beste met 28 weken zwanger?
Plan je 28-wekencontroles: glucose-screening, bloeddruk, bloedwaarden en eventueel Anti-D of vaccinaties. Tel dagelijkse kindsbewegingen. Eet ijzer- en calciumrijk, neem prenatale vitaminen, drink voldoende. Slaap links, beweeg rustig, train bekkenbodem. Start verlof- en bevalvoorbereiding.
Wat zijn veelgemaakte fouten bij 28 weken zwanger?
Veelgemaakte fouten: minder kindsbewegingen of bloed-/vochtverlies negeren, controles overslaan, te zwaar tillen of intensief sporten, te weinig drinken/vezels, lang plat op de rug slapen, bekkenbodem overslaan, geen rustpauzes, te laat met bevalplan en verlof.