Aan de vooravond van het laatste trimester: veranderingen bij jou en je baby en hoe je soepel meebeweegt

Week 28: je stapt het derde trimester in-met een baby die wakkerder en krachtiger beweegt, en een lijf dat soms reageert met harde buiken, kortademigheid en maagzuur. Ontdek wat er nu verandert bij jou en je baby, welke controles (zoals de suikertest en anti-D bij rhesus-negatief) je kunt verwachten, en wanneer je direct moet bellen bij alarmsignalen. Plus praktische tips voor voeding, rust, bewegen en het klaarzetten van de basis thuis, zodat je met vertrouwen de laatste weken ingaat.

Wat gebeurt er in week 28 van je zwangerschap

In week 28 zet je de stap naar het derde trimester en merk je meestal dat alles net een tandje intenser wordt. Je baby weegt rond de kilo, is ongeveer 36 tot 38 centimeter lang en krijgt steeds meer vetlaagjes, waardoor de huid minder doorschijnend wordt. De ogen gaan open en dicht, wimpers zijn gevormd en er ontstaan duidelijkere slaap- en waakritmes met zelfs korte REM-slaap. De longen rijpen verder en maken meer surfactant aan, maar zijn nog niet helemaal klaar; wel kan je baby al regelmatig de hik hebben, wat je voelt als ritmische schokjes. De bewegingen worden krachtiger en vaker, al blijft de ligging nog wisselend; of je baby nu met hoofd of billen beneden ligt, dat is op deze termijn nog normaal.

Je lichaam reageert op de groei met meer harde buiken (oefenweeën), kortademigheid en een zwaarder gevoel in je onderrug en bekken. Ook maagzuur, kramp in je kuiten, rusteloze benen en wat meer vocht in je enkels komen vaak voor, en soms zie je wat colostrum lekken uit je borsten. Rond deze week staan controles gepland waarbij je bloeddruk, urine, ijzer en groei van je buik worden gecheckt, en als je rhesus-negatief bent kan er een anti-D prik aan bod komen. Luister goed naar je lichaam, plan extra rustmomenten en houd de bewegingen van je baby in de gaten zodat je snel aan de bel trekt als er iets anders aanvoelt.

Groei en ontwikkeling van je baby

In week 28 is je baby ongeveer 36-38 cm lang en rond de kilo, met snel toenemende vetlaagjes die helpen bij temperatuurregulatie na de geboorte. De ogen gaan open en dicht, wimpers zijn compleet en je baby reageert op licht en geluid; je stem en hartslag zijn vertrouwde prikkels. In de hersenen neemt het aantal verbindingen razendsnel toe, wat je merkt aan duidelijkere slaap- en waakritmes met korte REM-fases.

De longblaasjes rijpen verder en er wordt meer surfactant aangemaakt, terwijl ritmische ademhalingsbewegingen worden geoefend. De botten verharden gestaag maar blijven flexibel, en het beenmerg neemt de aanmaak van rode bloedcellen over. Via de placenta start de overdracht van antistoffen, waardoor je baby zijn immuunsysteem opbouwt. Hikken en stevige trappels zijn nu heel normaal.

Veranderingen en klachten bij jou

In week 28 kom je het derde trimester binnen; je buik groeit snel en je baarmoeder ligt ruim boven je navel. Door de druk op je middenrif kun je sneller kortademig zijn en door ontspannende zwangerschapshormonen verslapt je slokdarmklep, waardoor maagzuur en oprispingen vaker spelen. Harde buiken (oefenweeën) vallen op, vooral bij stress of inspanning. Je kunt rug- en bekkenpijn, bandenpijn, kuitkrampen en rusteloze benen krijgen, en je enkels kunnen wat opzetten door vocht.

Slapen wordt lastiger door het draaien en vaker plassen. Soms lekt er wat colostrum, de eerste voedzame melk. Let op duizeligheid of hartkloppingen bij lage ijzerwaarden, en neem geregeld pauzes, drink genoeg en wissel zitten, staan en lopen af om je klachten te temperen.

[TIP] Tip: Tel dagelijks kindsbewegingen; meld vermindering meteen aan je verloskundige.

Gezondheid en leefstijl in week 28

In week 28 draait het om jouw energie en herstel. Je zit in het derde trimester, dus een voedzaam eetpatroon en rustige regelmaat maken het verschil. Ga voor veel groente, fruit, volkorenproducten, eiwitten en gezonde vetten, en zorg voor voldoende jodium (gejodeerd zout, zuivel) en calcium. Vitamine D van 10 microgram per dag blijft zinvol, en ijzerrijke voeding zoals peulvruchten, vlees of volkoren granen met wat vitamine C helpt bij je ijzerstatus. Drink genoeg en kies kleinere, frequentere maaltijden om maagzuur en een opgeblazen gevoel te temperen; beperk cafeïne tot ongeveer 200 mg per dag en laat alcohol en roken volledig links liggen.

Beweeg dagelijks: wandelen, zwemmen of fietsen zijn veilig, aangevuld met lichte kracht- en bekkenbodemoefeningen voor stabiliteit. Luister naar je lijf, plan korte pauzes en til slim om je rug en bekken te ontzien. Voor beter slapen helpt op je zij liggen (liefst links) met een kussen tussen je knieën. Geef ook je mentale welzijn aandacht met ademhalingsoefeningen, rustige momenten en steun van je omgeving; dat brengt balans in deze drukke fase.

Voeding en supplementen

In week 28 draait voeding om stabiele energie en voldoende bouwstoffen. Zet in op groente, fruit, volkoren, peulvruchten, zuivel of verrijkte alternatieven en eiwitrijke keuzes, met gezonde vetten. Foliumzuur is na het eerste trimester meestal niet meer nodig, maar vitamine D (10 microgram per dag) blijft aangeraden. Zorg voor jodium via gejodeerd zout en brood, en ongeveer 1000 mg calcium. Laat je ijzer checken; supplementeer alleen bij tekort en combineer ijzerrijke voeding met vitamine C.

Eet één keer per week vette, goed verhitte vis voor omega-3 (of kies een DHA-supplement), en vermijd rauwe vis en roofvissen. Beperk cafeïne tot ongeveer 200 mg per dag, geen alcohol en rookvrij. Denk aan B12 als je vegetarisch of vegan eet. Vezels en voldoende drinken helpen tegen obstipatie en kleinere porties verminderen maagzuur.

Beweging en rust

In week 28 helpt dagelijks matig bewegen je energie, slaap en stemming op peil te houden. Kies voor wandelen, fietsen op een rustig tempo, zwemmen of zwangerschapsyoga en gebruik de spreeksnelheidstest: als je nog makkelijk kunt praten, zit je goed. Bouw oefeningen voor romp en bekkenbodem rustig op en vermijd sprongen, contactsporten en lange sessies op je rug. Heb je bekken- of rugpijn, werk dan symmetrisch, verklein je passen en kies voor stabiliserende oefeningen.

Plan door de dag heen korte pauzes, leg je benen regelmatig omhoog en drink genoeg. Voor de nacht helpt linkszijdig slapen met kussens ter ondersteuning, een vaste bedtijd en een koele, donkere kamer. Luister naar je lichaam en las extra rust in als je meer harde buiken krijgt.

Mentaal welzijn

Rond week 28 merk je dat je hoofd net zo hard meegroeit als je buik. Je kunt je enthousiaster, emotioneler of sneller overprikkeld voelen, en piekeren over de bevalling of het ouderschap is heel normaal. Slaaptekort en lichamelijke klachten kleuren je stemming, dus bouw rustmomenten in, verlaag je lat en plan kleine dingen waar je blij van wordt. Ademhalingsoefeningen, korte meditaties of een warme douche helpen om spanning te laten zakken.

Praat met je partner of een vriend(in) over wat je nodig hebt en stel duidelijke grenzen op werk. Een zwangerschapscursus kan vertrouwen geven, net als het beperken van doomscrollen. Blijf alert op signalen zoals aanhoudende somberheid, paniek of geen plezier meer; trek dan op tijd aan de bel bij je verloskundige of huisarts.

[TIP] Tip: Maak vandaag een wandeling van 30 minuten na het avondeten.

Medische controles en signalen om op te letten

Rond week 28 kom je vaker op controle bij je verloskundige of gynaecoloog. Er wordt gekeken naar je bloeddruk, je urine op eiwit, je gewicht en de groei van je buik via de symfyse-fundushoogte, en er wordt geluisterd naar het hartje en naar de ligging van je baby. Vaak wordt je ijzerstatus opnieuw beoordeeld en tussen 24 en 28 weken kun je, als dat geadviseerd is, een test krijgen op zwangerschapsdiabetes. Ben je rhesus D-negatief, dan komt rond deze periode de anti-D prik in beeld. Heb je de kinkhoestvaccinatie voor zwangeren nog niet gehad, dan kun je die nu alsnog halen.

Let goed op de bewegingen van je baby; voel je duidelijk minder of anders, neem dan direct contact op. Bel ook bij aanhoudende, regelmatige pijnlijke harde buiken, vaginaal bloedverlies, plotseling vruchtwaterverlies of heftige jeuk aan handpalmen en voetzolen. Signalen als een bonzende hoofdpijn, sterretjes zien, pijn onder je ribben, kortademigheid of plots veel vocht vasthouden vragen om snelle beoordeling.

Controles en onderzoeken in week 28

In week 28 staan een paar belangrijke controles centraal. Deze tabel laat zien welke onderzoeken je kunt verwachten, waarom ze rond deze week plaatsvinden en wat de vervolgstappen zijn bij een afwijking.

Kernpunten: rond week 28 wordt vooral gescreend op zwangerschapsdiabetes, pre-eclampsie, bloedarmoede en groeiafwijkingen. Bij afwijkingen volgt gerichte begeleiding en vaak extra echo’s of specialistische controle.

Rond week 28 meet je verloskundige je bloeddruk, controleert je urine op eiwit en suiker, en volgt je gewicht en de groei van je baarmoeder via de symfyse-fundushoogte. Er wordt geluisterd naar het hartje en gecheckt hoe je baby ligt en beweegt. Vaak wordt je Hb of ferritine bepaald en kun je, als dat geadviseerd is, een suikertest voor zwangerschapsdiabetes krijgen (meestal tussen 24 en 28 weken).

Een echo is alleen nodig bij twijfel over groei of ligging of als er een medische reden is. Ben je rhesus D-negatief, dan wordt rond deze periode de anti-D-injectie ingepland. Heb je de kinkhoestvaccinatie nog niet gehad, dan kun je die alsnog halen. Voel je minder of afwijkende bewegingen, bel dan direct.

Waarschuwingssignalen die je niet mag negeren

In week 28 is het extra belangrijk om alert te blijven op signalen die snelle beoordeling nodig hebben. Neem bij onderstaande klachten direct contact op met je verloskundige of arts.

• Minder of geen bewegingen van je baby, vaginaal bloedverlies, aanhoudend verlies van helder waterig vocht (mogelijk vruchtwater), of pijnlijke, regelmatige harde buiken die niet wegtrekken en uitstralen naar je rug.
• Klachten die kunnen passen bij hoge bloeddrukproblemen: heftige hoofdpijn, sterretjes zien, pijn onder je ribben/rechterbovenbuik, misselijkheid of plots veel vocht vasthouden; ook benauwdheid, pijn op de borst, plotselinge zwakte of flauwvallen.
• Tekenen van infectie of andere acute problemen: koorts, branderig plassen, stinkende of groenige afscheiding, intense jeuk aan handpalmen of voetzolen, of een warme, pijnlijke kuit.

Twijfel je of iets normaal is? Vertrouw op je gevoel: beter één keer te veel bellen dan te weinig.

[TIP] Tip: Registreer kindsbewegingen; merk je duidelijke afname? Neem direct contact op.

Praktische voorbereiding op het derde trimester

Vanaf week 28 is het slim om praktische zaken strak te organiseren, zodat je later meer rust hebt. Leg je wensen vast in een bevalplan (thuis of ziekenhuis, pijnstilling, wie je erbij wilt) en bespreek dit met je verloskundige. Check of je kraamzorg is bevestigd en maak afspraken over tijden en taken. Regel je zwangerschapsverlof en het geboorteverlof van je partner, en rond erkenning van je kind bij de gemeente af als dat nodig is; in België kijk je naar het groeipakket en in Nederland naar kinderbijslag en zorgverzekeringszaken zoals het kraampakket. Maak je uitzetlijst concreet en focus op essentials: wieg of ledikant met stevig matras, hydrofiele doeken, rompers en een goedgekeurd i-Size autostoeltje dat je vast een keer installeert.

Loop je huis na op veiligheid met rookmelders en een opgeruimde slaapplek, en was babytextiel vooraf. Denk aan opvang of hulp in de kraamweek, plan huishoudelijke steun en kook wat maaltijden voor in de vriezer. Zet een basislijst klaar voor je ziekenhuistas, regel zo nodig een TENS-apparaat of bal en houd belangrijke telefoonnummers bij de hand. Zo creëer je overzicht en kun je met vertrouwen de laatste weken ingaan.

Werk, verlof en financiën regelen

Rond week 28 is het slim om je werk en geldzaken strak te plannen. Stem met je leidinggevende je verlof en overdracht af en leg afspraken vast. In Nederland start je zwangerschapsverlof 6 tot 4 weken voor je uitgerekende datum en heb je na de geboorte minstens 10 weken, samen meestal 16 weken; je partner heeft 1 week geboorteverlof en kan aanvullend 9 weken opnemen. In België duurt moederschapsverlof doorgaans 15 weken (meer bij meerlingen) en heeft je partner 20 dagen geboorteverlof.

Check je cao of statuut voor de precieze regels. Regel tijdig kinderbijslag of kindgebonden budget, het Groeipakket of startbedrag, en maak een realistisch budget voor baby-uitgaven, opvang, verzekeringen en een kleine buffer voor onverwachte kosten.

Thuis en uitzet: wat je nu al kunt klaarzetten

In week 28 is het fijn als de basis thuis staat, zodat je straks niet hoeft te haasten. Met een paar gerichte voorbereidingen ben je klaar voor de laatste weken.

• Richt de slaapplek in: wieg of ledikant met een stevig matras, passende hoeslakens en een zacht nachtlichtje.
• Was al het babytextiel (lakens, hydrofiele doeken, rompers) vooraf en leg setjes klaar.
• Voorzie de commode van een zachte onderlegger, luiers, hydrofiele doeken, rompers, billenzalf en een digitale thermometer.
• Installeer de autostoel (bijv. i-Size) op tijd en oefen het vastklikken; check ook de koppeling met de kinderwagen.

Kies wat nu haalbaar is en doe de rest stap voor stap. Zo creëer je rust voor jezelf en een fijne start voor je baby.

Reizen en dagelijkse activiteiten

In week 28 kun je prima blijven reizen en je dagelijkse dingen doen, zolang je goed naar je lichaam luistert. In de auto draag je de gordel onder je buik laag over je heupen en de schouderband tussen je borsten; maak vaker een stop om te strekken en te plassen. Bij lange ritten of vluchten helpen compressiekousen, voldoende water en af en toe wandelen tegen tromboseklachten. Check altijd het beleid van je luchtvaartmaatschappij en regel zo nodig een zwangerschapsverklaring.

Vermijd extreme hitte en intensieve activiteiten met valrisico, en plan klusjes slim: til dicht bij je lichaam, verdeel zware boodschappen in kleine tasjes en vraag hulp waar nodig. Sta niet te lang achter elkaar, gebruik een krukje of hoge stoel, en gun jezelf extra pauzes op drukke dagen.

Veelgestelde vragen over week 28

Wat is het belangrijkste om te weten over week 28?

Week 28 markeert het begin van het derde trimester. Je baby groeit snel, met verdere long- en hersenrijping en duidelijke bewegingen. Jij kunt meer vermoeidheid, harde buiken, rugpijn en brandend maagzuur merken; luister naar signalen.

Hoe begin je het beste met week 28?

Plan een controle bij je verloskundige, bespreek klachten en bepaal je rust- en beweegschema. Eet ijzerrijke, vezelrijke maaltijden, hydrateer goed, slaap op je zij, doe bekkenbodemoefeningen en start met praktische voorbereidingen zoals verlof en kraamzorg.

Wat zijn veelgemaakte fouten bij week 28?

Veelgemaakte fouten: waarschuwingssignalen negeren (minder beweging, bloedverlies, aanhoudende hoofdpijn), te hard blijven werken, te weinig drinken, op je rug slapen, supplementen overslaan, onvoorbereid reizen en uitstellen van verlof-, kraamzorg- of autostoeltje-regelingen.